Pieluszkowe zapalenie skóry

Pieluszkowym zapaleniem skóry określa się zmienioną chorobowo skórę w bardzo charakterystycznym miejscu, tj. w miejscu przylegania pieluszki. PZS jest jedną z najczęstszych chorób skóry wieku niemowlęcego i wczesnodziecięcego. Pierwsze objawy mogą pojawić się już w pierwszym, drugim miesiącu życia i zdarza się, że utrzymują do momentu, w którym dziecko wyrasta z pieluszki. Zazwyczaj jednak na to schorzenie cierpią dzieci między siódmym a 12. miesiącem życia. 

Typowym objawem PZS jest rumień okolicy pieluszkowej, obejmujący pośladki, wzgórek łonowy, często też pachwiny oraz uda. Poza rumieniem mogą wystąpić także pęcherzyki, krosty czy nadżerki, a niekiedy również obrzęk. Kiedy PZS długo się utrzymuje, może występować również złuszczenie naskórka oraz pogrubienie i ściemnienie skóry w tych miejscach.

Przyczyny

PZS jest zazwyczaj wynikiem narażenia skóry na działanie drażniące (np. ocieranie pieluszki, odparzenia). Stan ten może się zaostrzać i wydłużać ze względu na fakt, iż skóra okolicy pieluszkowej jest narażona na działanie czynników sprzyjających występowaniu pieluszkowego zapalenia skóry. Drażniąco na skórę działają enzymy i substancje zawarte w moczu i kale, nieodpowiednio dobranych preparatach kosmetycznych czy substancjach zawartych w pieluszkach. Aby uniknąć zaostrzeń podrażnienia oraz jak najszybciej zwalczyć PZS, które jest bardzo uciążliwe dla maluszka i sprawia mu ból, przez co dziecko jest płaczliwe i marudne, należy jak najszybciej wdrożyć odpowiednie leczenie. 

Leczenie

Podstawą leczenia w przypadku PZS jest prawidłowa pielęgnacja okolicy pieluszkowej. Należy sięgać po maści ochronne zawierające tlenek cynku, wazelinę, lanolinę, alantoinę oraz dekspantenon. Kojąco na skórę działają również maści ze związkami cynku i miedzi, które działają antybakteryjnie oraz osuszająco. Nie bez znaczenia z pewnością jest też dobór odpowiednich pieluszek. Nie należy wybierać tych z dodatkami ceraty. Pamiętać również należy, że pieluszki powinny być wymieniane co dwie–trzy godziny, ponieważ ryzyko wystąpienia pieluszkowego zapalenia skóry jest tym mniejsze, im częściej dziecko ma zmienianą pieluszkę. O ile tylko istnieje taka możliwość, można zostawiać dziecko bez pieluszki, ponieważ przyspiesza to gojenie zmian skórnych. Przed nałożeniem świeżej pieluszki należy przemyć skórę czystą wodą lub emolientem przeznaczonym do pielęgnacji skóry delikatnej i wrażliwej. Następnie konieczne jest dokładne osuszenie miejsca przylegania pieluszki i zastosowanie kremu ochronnego.
Pieluszkowe zapalenie skóry to schorzenie bardzo częste, ale istnieją grupy ryzyka, na które warto zwrócić uwagę. Należą do nich wcześniaki oraz noworodki z niską masą urodzeniową. 

Dzieci urodzone przedwcześnie mają skórę, która nie posiada warstwy rogowej oraz ma specyficzne pH, przez co jest bardziej podatna na występowanie PZS.

Zazwyczaj pieluszkowe zapalenie skóry jest schorzeniem łatwym do rozpoznania przez lekarzy pediatrów i szybkie zastosowanie się do poleceń dotyczących odpowiedniej pielęgnacji przynosi zamierzony efekt. Zdarza się jednak, że zmiany w okolicy pieluszkowej nasilają się i dochodzi do nadkażeń bakteryjnych i grzybiczych. Wówczas pojawiają się otwarte, często ropiejące rany na skórze malucha i konieczne jest wprowadzenie leczenia farmakologicznego. Aby nie dopuścić do takiego stanu, należy zacząć wprowadzać odpowiednią pielęgnację emolientami oraz maściami ochronnymi tak szybko, jak to tylko możliwe.