0
756
Powszechnie znana nam witamina D3 tak naprawdę nie jest witaminą, tylko prohormonem. Jest to związek niejednorodny chemicznie. Mówiąc: „witamina D”, można mieć na myśli zarówno witaminę D2 występującą w roślinach, jak i witaminę D3 – tę, która jest szczególnie istotna dla naszego zdrowia.
Witamina D pomaga w prawidłowym funkcjonowaniu układu odpornościowego oraz wpływa na wzrost i rozwój kości. Jest wytwarzana głównie w procesie syntezy skórnej, pod wpływem promieniowania słonecznego. Zanieczyszczenia powietrza poważnie utrudniają przenikanie tej witaminy do organizmu, a jej niedobory prowadzą do krzywicy, zaburzają układ kostny i rozwojowy. W ostatnich latach badania wykazały również związek niedoborów witaminy D z takimi schorzeniami jak cukrzyca, nowotwory czy nadciśnienie tętnicze. Z uwagi na szerokość geograficzną, w której żyjemy, niemal wszechobecny dziś smog, używanie filtrów UVB oraz niedostateczną podaż witaminy w diecie (bogate w witaminę D są przede wszystkim produkty mleczne i tłuste ryby morskie) eksperci rekomendują regularną suplementację witaminą D już od pierwszych dni życia aż do późnej starości.
| Grupa wiekowa | Dawka profilaktyczna witaminy D (IU na dobę) |
| Noworodki | 400 IU od pierwszych dni życia niezależnie od diety |
| Niemowlęta (1.–6. miesiąc życia) | 400 IU niezależnie od diety |
| Niemowlęta (6.–12. miesiąc życia) | 400–600 IU (w zależności od podaży diety) |
| Wcześniaki | 400–800 IU do wieku postkoncepcyjnego – 40 tygodni |
| Dzieci >1. rok życia i młodzież | 600–1000 IU w zależności od masy ciała, od października do kwietnia lub przez cały rok, jeżeli warunki przebywania na słońcu nie są spełnione*. Jeśli warunki są spełnione, suplementacja nie jest konieczna, chociaż wciąż zalecana i bezpieczna |
| Dzieci otyłe | 1600–4000 IU w zależności od masy ciała, od października do kwietnia lub przez cały rok, jeżeli warunki przebywania na słońcu nie są spełnione*. Jeśli warunki są spełnione, suplementacja nie jest konieczna, chociaż wciąż zalecana i bezpieczna |
* Ekspozycja na słońce nie powinna trwać krócej niż 15 min przy odsłoniętych ramionach i częściowo nogach w godz. 10.00–15.00. Na efektywność ekspozycji na słońce mają wpływ takie czynniki jak: stopień zachmurzenia, smog i zanieczyszczenie powietrza, mgła, materiał, z którego uszyto ubranie, karnacja, stosowanie kosmetyków z filtrami UV.
O tym, że witamina D wpływa na zdrowe zęby i mocne kości, wiedzą wszyscy. Dlaczego jeszcze jej odpowiedni poziom w organizmie jest tak istotny? Powodów jest kilka:
- zapobiega rozwojowi cukrzycy,
- zapobiega stanom zapalnym skóry,
- odpowiada za prawidłową perystaltykę jelit,
- stabilizuje ciśnienie krwi,
- wspiera układ odpornościowy, sercowo-naczyniowy, mięśniowy oraz nerwowy.
Zaleca się całoroczną suplementację witaminą D zarówno dorosłym, jak i dzieciom.
Przy spełnieniu warunków przebywania na słońcu* dorośli do 65. roku życia powinni przyjmować witaminę D w dawce 800–2000 IU na dobę w zależności od masy ciała i podaży witaminy D wraz z dietą. Dorosłym z otyłością zaleca się suplementację w dawce 1600–4000 IU na dobę w zależności od stopnia otyłości. Natomiast seniorzy po 65. roku życia powinni przyjmować witaminę D we wspomnianych wyżej dawkach bez względu na spełnienie warunków przebywania na słońcu z uwagi na zmniejszoną skuteczność syntezy skórnej.
Szczególną grupę w odniesieniu do suplementacji witaminy D stanowią kobiety w ciąży oraz dzieci i młodzież do 18. roku życia.
U kobiet w ciąży niedobory tej witaminy mogą powodować nieprawidłowości w budowie układu kostnego dziecka. Nie jest to jednak jedyne ryzyko, jakie niesie ze sobą niedobór witaminy D u ciężarnych. Może to bowiem również prowadzić do cukrzycy ciążowej, stanu przedrzucawkowego, rzucawki czy bakteryjnego zapalenia pochwy, które finalnie może być dla płodu fatalne w skutkach. Jeśli kobieta przez większą część ciąży będzie miała niedobory witaminy D, prawdopodobnie dziecko po urodzeniu również będzie je miało.
Może to mieć konsekwencje w postaci zmniejszonej masy kostnej, uszkodzonego szkliwa zębów, krzywicy, astmy lub cukrzycy. Dziecko z urodzeniowym niedoborem witaminy D może być też podatne na złamania kości, choroby nowotworowe, naczyniowe i krążeniowe. Dawka witaminy D u kobiet w ciąży powinna być ustalona przez lekarza po uprzednim badaniu stężenia 25(OH)D we krwi.
