0
1807
Witamina D jest odpowiedzialna za zdrowe kości i zęby (zwłaszcza w okresie wzrastania) oraz sprawne mięśnie. Wchłaniana jest ona przez skórę z promieni słonecznych, dlatego w naszej szerokości geograficznej należy ją suplementować bez względu na wiek i porę roku, ponieważ, niestety, mamy w ciągu roku zbyt mało zbawiennego dla nas słońca.
U małych dzieci niedobory witaminy D skutkują krzywicą, występuje również ryzyko otyłości, chorób układu krążenia czy diabetologicznych. Witamina D wzmacnia naturalną odporność organizmu, więc w okresie jesienno-zimowym jej suplementowanie jest bezwzględną koniecznością.
Witaminą D potocznie określa się dwie substancje – witaminę D2 powstającą u roślin i witaminę D3 powstającą u zwierząt. Jest to witamina rozpuszczalna w tłuszczach będąca również prohormonem.
Witamina D powstaje w skórze pod wpływem promieniowania słonecznego – to główne źródło witaminy D3.
Naturalnym źródłem pokarmowym są dziko żyjące tłuste ryby morskie (śledź, makrela, łosoś). Obecna jest też w tranie, który rekomenduje się już od pierwszego roku życia. W przypadku najmłodszych dzieci, do pierwszego roku życia, nie może być mowy o spożywaniu wystarczającej ilości różnorodnych pokarmów, które zagwarantowałyby odpowiednią dawkę witamin, w tym witaminę D3. Głównym pokarmem dzieci do pierwszego roku życia jest mleko kobiece bądź modyfikowane. U zdrowych niemowląt do szóstego miesiąca życia Światowa Organizacja Zdrowia zaleca wyłączne karmienie piersią.
| Grupa wiekowa | Dawka profilaktyczna witaminy D (UI/dobę) |
| noworodki | 400 od pierwszych dni życia niezależnie od diety |
| niemowlęta (1.–6. m.ż.) | 400 niezależnie od diety |
| niemowlęta (6.–12. m.ż.) | 400–600 (w zależności od podaży diety) |
| wcześniaki | 400–800 do wieku postkoncepcyjnego – 40 tygodni |
| dzieci > 1. r.ż. i młodzież | 600–1000 w zależności od masy ciała, od października do kwietnia lub przez cały rok, jeżeli warunki przebywania na słońcu nie są spełnione |
| dzieci 11–18 lat | 800–2000 w zależności od masy ciała, od października do kwietnia lub przez cały rok, jeżeli warunki przebywania na słońcu nie są spełnione |
| dzieci otyłe | 1600–4000 w zależności od masy ciała, od października do kwietnia lub przez cały rok, jeżeli warunki przebywania na słońcu nie są spełnione |
Do pokarmu kobiecego przenikają śladowe ilości witaminy D i jej metabolitów. Stąd też, jeśli dziecko jest karmione wyłącznie piersią, należy podawać mu również preparaty farmakologiczne z witaminą D. Mleko modyfikowane dla niemowląt oraz dzieci powyżej pierwszego roku życia jest wzbogacone o witaminę D. Niemniej jednak, bez względu na sposób karmienia, w przypadku noworodków i niemowląt do pierwszego roku życia zaleca się suplementację witaminą D3. Podobnie w przypadku dzieci starszych.
Witamina D powstaje w skórze pod wpływem promieniowania słonecznego — to główne źródło witaminy D3.
W naszej szerokości geograficznej witamina D3 wchłania się najefektywniej od kwietnia do września, pod warunkiem że ekspozycja na słońce będzie trwała nie krócej niż 15 minut przy osłoniętych ramionach i częściowo nogach w godzinach 10.00–15.00. Należy jednak wziąć pod uwagę fakt, że na tę efektywność mają też wpływ takie czynniki jak: stopień zachmurzenia, smog i zanieczyszczenia powietrza, mgła, materiał ubrania, karnacja czy stosowane w postaci kosmetyków filtry UV. W ostatecznym rozrachunku okazuje się, że niemal niemożliwe jest, abyśmy otrzymywali wystarczające zapasy witaminy D3 z promieniowania słonecznego. Stąd też konieczna jest suplementacja.
Kobiety w ciąży również bezwzględnie powinny przyjmować witaminę D3 w dawce 800–1000 IU/dobę.
W ciąży często zdarzają się nudności i wymioty, kobiety ograniczają przez to swoją dietę, a ponadto unikają ekspozycji na słońce.
Te czynniki sprawiają, że o niedobory tej witaminy nietrudno. Poza suplementacją kobieta w ciąży powinna także do swojej diety włączyć tłuste ryby morskie. U kobiet karmiących piersią zaleca się profilaktyczną suplementację witaminą D w dawce 1500–2000 ID/d.
Aby stwierdzić niedobór witaminy D3 u dziecka, należy wykonać specjalistyczne badanie z krwi. Warto jednak, aby rodzice mieli świadomość co do objawów alarmowych niedoboru tej witaminy widocznych gołym okiem. Należą do nich m.in.:
- duże, wolno zrastające się ciemiączko,
- rozmiękanie potylicy,
- wydatne guzy czołowe,
- opóźnione wyrzynanie zębów mlecznych,
- słabe przyrosty masy ciała,
- nadmierne pocenie się dziecka.
Zapewnienie optymalnych zasobów witaminy D3 na każdym etapie życia małego dziecka jest niezwykle istotne i ma wpływ na jego zdrowie w przyszłości. Wyróżnia się trzy elementy profilaktyki niedoborów witaminy D u dzieci:
- zachęcanie do aktywnego trybu
- życia na świeżym powietrzu z rozsądną ekspozycją na słońce od kwietnia do września,
- przestrzeganie zbilansowanej diety z uwzględnieniem tłustych ryb morskich oraz produktów mlecznych,
- codzienną suplementację witaminą D w dawkach dostosowanych do wieku i stanu zdrowia dziecka.
