Kozie mleko wraca do łask! Produkt, który był często dostępny w kuchni naszych babć, wyparty przez powszechnie dostępne mleko krowie, znów zaczyna odzyskiwać należne mu miejsce w jadłospisie dzieci i dorosłych. I nic dziwnego, ponieważ kozie mleko ma szereg właściwości zdrowotnych, a pod wieloma względami przewyższa mleko krowie.
Co więcej, dzięki nowoczesnej technologii na rynku znajdziemy nawet modyfikowane kozie mleka! Jest to bardzo ważne w żywieniu najmłodszych maluchów. Co musisz wiedzieć, zanim sięgniesz po kozie mleko? I dlaczego zdecydowanie powinieneś to zrobić?
Kozie mleko na wagę złota
Dlaczego w ogóle szukać alternatyw, skoro na rynku łatwo i szeroko dostępne są produkty z mlekiem krowim – zarówno modyfikowanym, jak i zwykłym? Mimo że w Polsce temat jest stosunkowo nowy, warto wiedzieć, że są kraje, gdzie mleko kozie jest wykorzystywane znacznie szerzej częściej, zarówno do produktów dla dzieci, jak i mlek modyfikowanych dla niemowląt. Mleko kozie jest uznawane za bardziej lekkostrawne i mniej alergizujące. Dodatkowo mleko modyfikowane na bazie mleka koziego jest często mniej przetworzone, ponieważ produkuje się je z pełnego mleka koziego, przez co ma dużo lepszy skład pod względem zawartości tłuszczów.
Istotne jest, aby pamiętać o podstawowej zasadzie: jeśli decydujemy się na rezygnację z karmienia mlekiem kobiecym dziecka poniżej szóstego miesiąca życia, jedyną alternatywą jest mleko modyfikowane albo w przypadku silnej alergii pokarmowej u dziecka preparat mlekozastępczy.
Powyżej szóstego miesiąca życia nadal stosuje się w karmieniu dziecka mleko modyfikowane, ponieważ stanowi ono w dalszym ciągu podstawę diety dziecka. Rozpoczynające się w tym okresie rozszerzanie diety oznacza wprowadzenie posiłków uzupełniających, naukę nowych smaków itd. Co musisz wiedzieć o modyfikowanym mleku kozim?
Czy mleko kozie będzie dobre dla dziecka już od pierwszych dni życia?
Dla dziecka najlepsze jest zawsze mleko kobiece. Ma ono optymalny skład, dostosowany idealnie do potrzeb malucha. Dlatego rekomendacje są bardzo jasne – najlepiej jest karmić wyłącznie piersią do szóstego miesiąca życia, a później kontynuować karmienie piersią i jednocześnie rozszerzać dietę. W przypadku jednak gdy kobieta nie chce albo nie może karmić piersią, należy wprowadzić mleko modyfikowane. Podawanie surowego mleka krowiego i koziego jest absolutnie niezalecane i może doprowadzić do poważnych problemów zdrowotnych u dziecka. Mleka modyfikowane mogą przerażać swoim składem, są jednak zbilansowane i przetworzone tak, aby nie szkodzić niedojrzałemu układowi pokarmowemu maluszka, a przy tym dostarczać mu wszystkich niezbędnych składników pokarmowych.
Jaką więc przewagę ma mleko modyfikowane kozie nad krowim? Przede wszystkim warto przyjrzeć się bliżej składnikom samego mleka koziego. Jego skład jest znacznie bardziej zbliżony do profilu mleka kobiecego. Zawiera ono m.in. znacznie mniej kazeiny niż mleko krowie, a to właśnie kazeina jest uznawana za najbardziej alergizujące białko w mleku. Dzięki temu tworzy się mniejszy skrzep kazeinowy, a także mniejsze kropelki tłuszczu, co czyni mleko kozie bardziej lekkostrawnym. Uznaje się nawet, że mleko kozie może stanowić profilaktykę kolek u dzieci z wrażliwym układem pokarmowym.
Szukając informacji o mleku kozim dla niemowląt w internecie, można znaleźć zapisy, że nadmiernie obciąża ono nerki i może przyczyniać się do powstawania anemii. Pamiętajmy jednak, że dotyczy to mleka koziego niemodyfikowanego, którego nie należy (podobnie jak mleka krowiego) podawać niemowlętom!
Warto też poruszyć temat mleka koziego w kontekście alergii pokarmowej – także na mleko krowie!
Mleko kozie na alergię? I tak, i nie…
Mleko kozie, nawet modyfikowane, nie jest zamiennikiem mleka krowiego w przypadku stwierdzonej alergii. Ze względu na podobieństwa w budowie białek obu mlek w większości przypadków mleko kozie także będzie powodowało reakcję alergiczną. Jeśli u niemowlęcia karmionego piersią obserwuje się objawy alergii, obecne standardy postępowania zalecają w pierwszej kolejności wprowadzenie próby diety eliminacyjnej u matki dziecka. W przypadku braku efektów rodzice wraz z lekarzem powinni zdecydować o wprowadzeniu odpowiedniej mieszanki mlekozastępczej. W takich preparatach białka mleka krowiego są zastąpione hydrolizatem białka np. sojowego. Czasami jednak najpierw próbuje się zastosować mleka modyfikowane oznaczone jako HA (hipoalergiczne). Zawarte w nich białka mleka krowiego są podzielone na mniejsze fragmenty, aby ograniczyć ryzyko alergizacji. Mleka modyfikowane HA podaje się także czasami dzieciom z obciążonym wywiadem rodzinnym, czyli w sytuacji, kiedy np. u rodzeństwa wystąpiła alergia na białka mleka krowiego. W takim przypadku mleko kozie modyfikowane może stanowić dobrą alternatywę dla mleka HA. Publikacje wskazują, że zastosowanie mleka modyfikowanego koziego u niemowląt oraz zwykłego mleka koziego u starszych dzieci, jako profilaktyka alergii, wydaje się uzasadnione. Na przykład może być wprowadzone jako mleko następne po tym, jak w pierwszych sześciu miesiącach życia było stosowane mleko HA.
Mleko kozie nie stanowi zamiennika w przypadku zdiagnozowanej alergii pokarmowej na białka mleka krowiego ani u dziecka, ani u dorosłego. Natomiast ze względu m.in. na inny profil kazeinowy może stanowić profilaktykę rozwoju alergii u dzieci z obciążonym wywiadem rodzinnym.
Mleko kozie dla małego dziecka – urozmaicaj dietę!
Po pierwszym roku życia produkty kozie mogą być wprowadzone do codziennego jadłospisu. Im bardziej urozmaicone jest menu dziecka i im więcej poznaje ono smaków, tym większa szansa na wykształcenie się zdrowych nawyków żywieniowych.
Rodzice często obawiają się, że dziecko nie polubi smaku mleka i przetworów z mleka koziego. Tymczasem dobrej jakości mleko kozie nie ma nieprzyjemnego zapachu i jest bardzo smaczne – delikatnie słodkie i lekko słonawe.
Często zdarza się, że rodzice, którzy sami nie przepadają za produktami na bazie mleka koziego, podświadomie wysyłają dziecku sygnały, że to danie jest niesmaczne, np. marszcząc nos podczas jego przygotowywania. Dzieci są bardzo czułymi obserwatorami, warto więc dawać im przekaz, że oferowane danie, np. kaszka na kozim mleku, jest smaczne i apetyczne.
Czy warto inwestować w często droższe oraz trudniej dostępne produkty z koziego mleka i mleko kozie? Zdecydowanie tak, ponieważ kozie mleko ma wiele wartościowych składników odżywczych, których brakuje w takiej ilości w mleku krowim. Przykładem mogą być chociażby krótko- i średniołańcuchowe kwasy tłuszczowe w przyswajalnej formie, a także nienasycone kwasy tłuszczowe ważne dla prawidłowego funkcjonowania mózgu.
Kozie mleko to świetne źródło wapnia oraz innych witamin, np. z grupy B, i składników mineralnych, takich jak magnez, cynk, fosfor, jod. Co więcej, zawartość części z nich jest wyższa niż w mleku krowim. Dodatkowo dzięki temu, że mleko kozie jest bardziej lekkostrawne i dobrze działa na jelita, przyswajanie z niego tych witamin i składników mineralnych jest ułatwione.
Kozie mleko lepsze dla jelit
Mleko kozie jest lepiej trawione niż mleko krowie. Dotyczy to nie tylko niemowląt i małych dzieci, ale także dorosłych. W literaturze medycznej zwraca się uwagę na fakt, że mleko krowie może obciążać jelita oraz ma wysokie ryzyko alergizacji. Mleko kozie to nie tylko bogactwo kwasów krótko- i średniołańcuchowych, ale także źródło oligosacharydów – naturalnych prebiotyków, czyli pożywienia dla dobrych bakterii jelitowych. Zdrowy mikrobiom jelitowy jest odpowiedzialny m.in. za prawidłowe trawienie, a także wpływa na działanie układu immunologicznego. Samo kozie mleko także ma właściwości antybakteryjne i immunomodulujące, przez co jest zalecane osobom z obniżoną odpornością, a także dzieciom i seniorom.
Po prostu – jeśli mleko, to kozie!
Mleko kozie jest nadal niedocenianym, ale na szczęście coraz szerzej odkrywanym ponownie składnikiem diety. Dzięki nowoczesnej technologii możliwe jest dostosowanie go do potrzeb nawet najmłodszych dzieci. Modyfikowane mleko kozie może być zamiennikiem mleka kobiecego w przypadku rezygnacji z karmienia piersią już od pierwszych dni życia dziecka, a jego stosowanie może być kontynuowane przez cały czas, kiedy mleko stanowi główne pożywienie dziecka. Dodatkowym atutem będzie jego lekkostrawność, co może stanowić profilaktykę kolek niemowlęcych, a także korzystny profil kazeinowy, przez co jest ono mniej alergizujące niż mleko krowie. Dla dzieci po pierwszym roku życia oraz dorosłych kozie mleko to także cenny składnik codziennej, zbilansowanej diety.