0
1363
Połóg to czas rekonwalescencji organizmu kobiety po porodzie zarówno siłami natury, jak i po cesarskim cięciu. Trwa on krócej po porodzie naturalnym niż po cesarskim cięciu. Wczesny połóg to pierwszy tydzień po urodzeniu dziecka. O tym, jaką rolę odgrywa położna we współczesnym połogu, opowie Alina Jedlińska, położna i ambasadorka kampanii „Położna na medal”.
Rola położnej we wczesnym połogu jest bardzo ważna dla kobiet po porodzie czy też cesarskim cięciu, w szczególności dla tych pacjentek, które po raz pierwszy zostają mamami.
Bardzo duży nacisk w najnowszym standardzie opieki okołoporodowej jest położony na to, aby bezpośrednio po porodzie umożliwić dziecku nieprzerwany kontakt z matką, „skóra do skóry”, trwający dwie godziny od chwili narodzin. Powinno to być dla noworodka rozpoczęcie nowej adaptacji do życia pozamacicznego. Kontakt ten prowadzi bezpośrednio do inicjacji karmienia piersią, co jest uważane za złoty standard. Warto podkreślić, że badanie lekarskie czy też ocena w punktacji skali Apgar nie powinny przerywać pierwszego kontaktu „skóra do skóry” (oczywiście czynnikiem wyłączającym taki kontakt jest zły stan matki i/lub dziecka po porodzie).
Położna zaraz po porodzie musi zadbać o to, aby noworodek się nie wyziębił, musi dokładnie osuszyć jego skórę i przytulić do skóry matki. To położna powinna zadbać o odpowiednią atmosferę na sali porodowej, czyli o ograniczenie mocnych bodźców, takich jak silne światło i zbyt głośne dźwięki, aby noworodek mógł nawiązać silną więź z matką.
Standard kładzie duży nacisk na założenie opasek identyfikacyjnych dziecku, jeszcze przed odpępnieniem, ale po odczytaniu i potwierdzeniu przez matkę danych zawartych na opasce. Zaciśnięcie pępowiny powinno nastąpić po ustaniu tętnienia, ale nie wcześniej niż po minucie od urodzenia dziecka.
Położna powinna w tym czasie bacznie obserwować matkę i dziecko oraz udzielać porad słownych dotyczących karmienia piersią, ale omijać jakiekolwiek manipulacje przy piersiach matki czy też główce dziecka. Warto nadmienić, iż do momentu wejścia w życie najnowszych standardów rola położnej była inna, gdyż to właśnie położna przystawiała dziecko do piersi matki. Obecnie kluczowy jest wpływ opieki okołoporodowej na edukację matek i ich rodzin w kwestii powodzenia karmienia piersią.
Położna powinna wspierać matki w utrzymaniu laktacji, edukować i instruować w zakresie karmienia piersią, z wyjątkiem szczególnych przypadków nie podawać noworodkom karmionym piersią innych płynów niż mleko matki. Według najnowszego standardu personel medyczny powinien aktualizować swoją wiedzę w zakresie laktacji, aby umiejętnie przekazywać ją swoim pacjentkom i ich rodzinom.
W okresie wczesnego połogu położna powinna zachować ogromną czujność co do objawów mogących wskazywać na wystąpienie powikłań połogowych. Pacjentki po porodzie naturalnym są wypisywane do domu zwykle w drugiej lub trzeciej dobie po porodzie, a po cięciu cesarskim – w czwartej lub piątej, dlatego przed opuszczeniem szpitala położna powinna wyedukować pacjentkę, jakie ewentualne objawy mogą ją zaniepokoić. Młode mamy często pytają o krwawienie po porodzie. Należy im wtedy wyjaśnić, iż może ono trwać przez cały okres połogu.
Bardzo częstym problemem w okresie połogu są wahania i zaburzenia nastroju matek. Celem najnowszego standardu opieki okołoporodowej jest poprawa stanu zdrowia psychicznego matek. Standard zakłada trzykrotną ocenę ryzyka i nasilenia objawów depresji u kobiet w okresie okołoporodowym, w tym dwie w czasie ciąży (w 11.–14. tygodniu ciąży i w 33.–37. tygodniu ciąży) oraz jedną w miejscu zamieszkania lub pobytu matki z dzieckiem.
Położna podstawowej opieki zdrowotnej wykonująca wizyty patronażowe w trakcie połogu dokonuje obserwacji i oceny stanu zdrowia położnicy i noworodka, relacji w rodzinie i wydolności opiekuńczej, udziela instruktażu w zakresie czynności higienicznych u noworodka, w tym kąpieli i pielęgnowania skóry oraz kikuta pępowinowego. Położna udziela porad związanych z laktacją, ocenia technikę karmienia piersią, umiejętność ssania i skuteczność karmienia oraz pomaga rozwiązywać trudności związane z laktacją. Położna ma obowiązek poinformować matkę o obowiązku zgłaszania się z dzieckiem na szczepienia ochronne oraz wizyty lekarskie u położnika. W przypadku wystąpienia problemów zdrowotnych u matki lub dziecka położna, która stwierdzi, że udzielenie pomocy przekracza jej kompetencje, powinna poinformować o potrzebie interwencji lekarza.
Położna na medal to prowadzona od 2014 r. kampania społeczno-edukacyjna zwracająca uwagę na kwestie związane z koniecznością podnoszenia standardów i jakości opieki okołoporodowej w Polsce poprzez edukację i promocję dobrych praktyk. Istotną kwestią kampanii jest również podnoszenie świadomości społecznej na temat roli położnych w opiece okołoporodowej.
Jednym z kluczowych elementów kampanii jest konkurs na najlepszą położną w Polsce. Zgłoszenia do tegorocznej, szóstej edycji konkursu są przyjmowane od 1 kwietnia do 31 lipca 2019 r. Głosy na nominowane położne można oddawać od 1 kwietnia do 31 grudnia 2019 r. Oddawanie głosów odbywa się na stronie www.poloznanamedal.info.
Patronat honorowy nad kampanią i konkursem objęła Naczelna Rada Pielęgniarek i Położnych. Patronat merytoryczny sprawują: Polskie Towarzystwo Położnych, Fundacja „Rodzić po Ludzku” oraz Stowarzyszenie „Dobrze Urodzeni”. Mecenasem kampanii jest marka Oktaseptal.
